Gipsowo-kartonowe płyty RTG ?

Każdy z nas chyba wie jakie urządzenia wykorzystują szpitale do prześwietlania naszego ciała w celu bezinwazyjnej identyfikacji różnego rodzaju schorzeń. Najczęściej do czynienia mamy z tym aparatem w przypadku wszelakich urazów kończyn górnych czy dolnych jak złamania. Tak to skomplikowane aparaty rentgenowskie, które wykorzystują specjalne promieniowanie X-ray podczas prześwietlania naszego organizmu. Jest to niesłychanie użyteczne urządzenie lecz nadmierne promieniowanie nie jest obojętne dla człowieka dlatego musimy takie pomieszczenia ekranować. Stosowanie zazwyczaj ekranów odbijających promieniowanie rentgenowskie w bardzo skuteczny sposób zapobiega by dawki niekorzystnego promieniowania nie przedostawały się poza szpitalne laboratorium RTG.

W historii stosowano pewien specjalistyczny minerał jakim jest baryt. Z kruszywa barytowego  wykonywano tynki mokre, które były bardzo ciężkie przez co trudne w aplikacji. Dla przykładu 1m3 piasku waży ok. 1,5 tony zaś kruszywa barytowego to już ok. 4,0 t. Wyobraźmy sobie zatem jak wymagający to był proces dla wykonawcy budowalnego by narzucić materiał na ścianę i go obrobić.

Aktualnie do budowy barier chroniących przed promieniowaniem rentgenowskim wykorzystujemy nowoczesne materiały jakimi są płyty gipsowo-kartonowe produkowane zgodnie z normą PN-EN 520 zintegrowane z fartuchem ołowianym o grubościach od 0,5mm do 3,0mm. Potocznie wyroby te nazywane jako płyty RTG. Blacha ołowiana mocowana jest do nośnika jakim są płyty g-k poprzez proces klejenia czego efektem jest bardzo łatwy do obórki materiał. Technologia aplikacji jest taka sama jak w przypadku budowy ścian lub okładzin aczkolwiek musimy pamiętać by podkonstrukcję stalową dostosować do ciężaru i ilości warstw płyt RTG. Nośnikiem blachy ołowianej najczęściej są płyty ogniowe (czerwone) wzmocnione włóknem szklanym i oznaczane typem DF.

Co oznaczają symbole normowe DF przy oznaczaniu płyt RTG:

• Typ F – płyta gipsowo-kartonowa, w której rdzeń zawiera włókna mineralne i/lub inne dodatki mające zwiększyć spójność rdzenia na działanie wysokich temperatur. Płyta przeznaczona jest do budowania przegród klasyfikowanych pod względem odporności ogniowej. Przewidziana do stosowania w pomieszczeniach wilgotności względnej powietrza nie większej niż 70%,
• Typ D – płyta gipsowo-kartonowa charakteryzująca się kontrolowaną gęstością rdzenia gipsowego – minimum 800 kg/m3 (minimum 10kg/m2) dla płyty grubości 12,5mm. Karton od strony licowej może mieć kolor różowy.

Warto wspomnieć, że niektórzy producenci płyt g-k wykorzystują w dalszym ciągu baryt poprzez wymieszanie go z rdzeniem gipsowym. Tak powstałe płyty g-k są produktami niezwykle ciężkimi na 1m2, ponieważ przy najbardziej powszechnej  grubości 12,5mm ich masa sięga 17 kg. Takie płyty oprócz zastosowania w ochronie przed promieniowaniem rentgenowskim stosuje się do budowy niezwykle wydajnych przegród akustycznych.

Płyty RTG wbudowujemy w sposób standardowy jak w przypadku normalnych płyt gipsowo-kartonowych stosując ruszty stalowe a do mocowania ich wykorzystujemy blachowkręty. Jedyną różnicą jest stosowanie specjalnych taśm ołowianych na połączeniach płyt jako dodatkowe uszczelnienie przed promieniowaniem RTG. Specjalnego podejścia również wymagają otwory pod puszki elektryczne a tak naprawdę ich dodatkowe zabezpieczenie do czego wykorzystywane są specjalnie formowane fartuchy ołowiane. Na rynku produkowane są również gotowe puszki z wypełnieniem ołowianym co znacznie ułatwia pracę.

By powstał pełen system należy płyty RTG bezpiecznie przymocować do podkonstrukcji stalowej stanowiącej podstawę nośną. Jednym z przydatnych rusztów pod montaż takich płyt może być szybka konstrukcja HatClip firmy Innovative Drywall Solutions®, która stanowić może podłoże nośne pod okładziny ścienne czy sufitowe. System jest bardzo łatwy w montażu i nie wymaga stosowania profili obwodowych a zastosowanie jego jest bardzo szerokie jako klasowa okładzina ścienna czy sufitowa. Przy okładzinie sufitowej należy pamiętać że nośność dopuszczalna na jeden łącznik HatClip to max. 25 kg, zatem przy projektowaniu ciężkich zabudów RTG ruszt musi być przeprojektowany w stosunku do standardowych rozwiązań. Najczęściej zagęszczamy rozstawy łączników HatClip lub samych profili nośnych PK 48x15 firmy IDS®.

! Ważne: Do mocowania płyt RTG zalecamy stosować ocynkowane blachowkręty IDS® tj. Arrow C3 lub SDS-S S2/C3 firmy IDS® ponieważ z racji zastosowanych technologii szybkiego nawiercania radzą sobie wyśmienicie przy znacznie twardszych płytach typu DF dodatkowo zespolonych z taśmą ołowianą. Należy również pamiętać że sufity RTG należy kotwić do konstrukcji stropu dedykowanymi do tego kotwami stalowymi jak Gwóźdź klinowy 6x40mm firmy IDS® który posiada Europejską Ocenę Techniczną. Istotnym jest by kotwa była sklasyfikowana pod względem dopuszczalnej nośności dla danej klasy odporności ogniowej jak firmy IDS® R30-R120.